کارگاه قایق سازی و لنج سازی در جزیره قشم
کارگاه لنج سازی قشم : لنج ها درواقع کشتی کوچک یا قایق بزرگ باری و مسافری هستند، که در خلیج فارس، دریای عمان، و اقیانوس هند رفت و آمد می کنند.
بی شک یکی از بهترین جاذبه های دیدنی جزیره قشم کارگاه های لنج سازی جزیره قشم است.تجربه دیدن این کارگاه ها شاید شانسی باشد که یک بار تجربه می کنید و البته فقط در جزیره قشم میتوانید بزرگترین و البته سنتی ترین روش ساخت لنج های صیادی و باربری را در اندازه های مختلف ببینید.کارگاه قایق سازی قشم به یک نقطه از جزیره محدود نیست و در جزیره قشم کارگاه های لنج سازی بسیاری وجود دارد .برای یافتن موقعیت مکانی و نحوه بازدید از این کارگاه ها و عکاسی و ثبت لحظات خوش با ادامه این مقاله همراه ما باشید.
ساختن یک لنج چقدر طول میکشد؟
شاید با دیدن منظره ای از ساخت یک لنج گمان کنید که این فرایند مدت زمانی کم را طی میکند و کار سختی نیست اما باید بدانید که ساختن یک لنج صیادی یا باربری زمانی حدود هشت ماه طول میکشد و تمام این کشتی بزرگ به روش سنتی و با دست بومیان و متخصصان این جزیره ساخته شده و تجربه ساختن لنج ها نسل به نسل بین نوادگان این جزیره به یکدیگر منتقل شده است.
فرایند تولید در کارگاه لنج سازی قشم چگونه است؟
برای ساخت لنج از چه نوع چوبی استفاده می شود؟
مهمترین و اصلی ترین بخش یک لنج قطعا چوب است که ماده اولیه ساخت می باشد اما نه هر چوبی. برای ساخت بدنه و قطعات کابین و دیگر قسمت های یک لنج فقط چند نوع چوب قابل استفاده می باشد :ساج _ کنار _کرت _کنوکارپوس چوب هایی هستند که در لنج سازی به کار میروند.
این چوب ها توسط متخصصان لنج سازی شبانه روز اره کشی شده و تینه کاری میشوند و فرایند انجام خم کردن چوب و زاویه بندی روی این چوب ها انجام میگیرد.پس از آن اسکلت بندی و چیدن پازل آغاز شده و قطعه به قطعه چوب ها در جای خود نصب و تنظیم و محکم میگردند.پس از چیدن هر ردیف درز گیری بوسیله کلفات انجام میشود.
آیا از روغن کوسه برای درزگیری لنج استفاده می شود؟
بله پس از حدود هشت ماه زمان که ساختن لنج کامل شد در نهایت با سیفه ( روغن جگر کوسه )تمامی سطوح این لنج ها با این بزرگی روغن مالی و آب بندی و درز گیری میشوند.
آیا برای ساخت لنج نقشه یا دستورالعملی وجود دارد؟
جالب است بدانید که در روش ساخت سنتی لنج ها هیچ نقشه و دستور العملی وجود ندارد و ساختن لنج کاملا به صورت تجربی و مرحله به مرحله انجام میشود.
تفاوت بین لنج های دست ساز و صنعتی چیست؟
طی چند سال اخیر ساخت لنج های فایبرگلس رونق یافته است به طوری که کارگاه های لنج سازی سنتی را کم مشتری کرده است.چرا که جنس فایبر بسیار ارزان تر از چوب ساج بوده و هزینه تمام شده برای خریدار بسیار کمتر میشود. ولی نکته قابل توجه اینجاست که عمر یک لنج با فایبر نهایتا 30 سال است در صورتی که لنج های چوبی بیش از یک قرن عمر میکنند .پس هیچ ارزانی بی دلیل نیست حتی در خرید لنج های صیادی و بار بری.
قدیمی ترین کارگاه لنج سازی قشم کجاست؟
از قدیمی ترین کارگاه های لنج سازی قشم میتوان به روستای گوران قشم اشاره کرد. از دیر باز روستای گوران قشم مهد لنج سازی سنتی بوده و تمامی اهالی این روستا به این کار مشغول بوده اند .بازار فروش لنج ها محدود به ایران نبوده و از کشور های عربی تا هند و پاکستان مشتریان این کارگاه ها بوده اند و رونق لنج سازی به حدی بوده که نه تنها اهالی روستا بلکه در فصل تابستان اهالی 90% روستا های قشم برای کار در لنج سازی به این روستا می آمدند.
پس قطعا برای بازدید از اصیل ترین کارگاه قایق سازی قشم باید به این روستا مراجعه کنید تا از نزدیک با این هنر نسل به نسل گشته آشنا شوید و آن را حس کنید.
چرا از رونق بازار لنج سازی سنتی کاسته شده؟
متاسفانه در سال های اخیر با رواج کشتی ها و لنج سازی های ارزان قیمت از جنس فایبر گلس تولید لنج های سنتی بسیار افت کرده و بازار فروش خود را از دست داده اند.رفته رفته از سال 91 به بعد انقدر کارگاه های صنعتی بی کیفیت در نواحی اطراف و کشور های حومه قوت گرفته که این مرکز ساخت کشتی های با کیفیت به سمت تعطیلی کشیده شده اند و حتی در سال های اخیر پیشنهادی از سوی منطقه آزاد قشم مبنی بر تبدیل این روستا و کارگاه به موزه شده بود.امید است که پس از تجربیاتی که در سال های گذشته از استفاده و انحدام کشتی های فایبر توسط مصرف کنندگان کسب شده است ،دوباره این هنر اصیل در روستای گوران قشم شکوفا گشته و به رونق سابق باز گردد.
در آخر باید گفت در سفر به قشم از بازدید کارگاه قایق سازی و لنج سازی قشم غافل نشوید و حتما به این جاذبه بسیار زیبا سری بزنید و عکس هایی خاطره انگیز را در این مکان ثبت کنید.